خبر تکان دهنده انفجار در معدن زغال سنگ یورت آزاد شهر در استان گلستان در روز 13 اردیبهشت مردم ایران را حیرت زده کرد. وقوع حادثه تنها دو روز پس از روز جهانی کارگر و گذشت مدت کوتاهی از مرگ دلخراش آتش نشانان زحمت کش در آتش سوزی ساختمان پلاسکو،احساسات عمومی را بیش از پیش برانگیخت. پرسش غم انگیز آنست که تا کی و تا چند بایستی زندگی کارگران و زحمتکشان و خانواده هایشان بازیچه دست حکومتی غیر مسؤل باشد؟ تا کی باید این جنایات را دید و تحمل کرد؟ تا کی باید شاهد و ناظر اعمال غیر قانونی و غیر انسانی مشتی غارتگر بود که ارزشی برای جان مردم زحمتکش قایل نیستند؟
انفجار معدن ناشی از یک استنکاف مجرمانه بود.
معدن زغال سنگ یورت یک معدن قدیمی است. این معدن بر طبق قوانین مربوط به حفاظت و امنیت محیط کار بایستی مدتها پیش تعطیل می شد. اما در اینجا نیز دستگاه های نظارتی به دلیل ترس از مالک ، از انجام وظیفه سر باز زده بودند. تونل معدن نزدیک به 2 کیلومتر(2000 متر) طول دارد. کار کردن کارگران در چنین عمقی با وسایل از رده خارج شده و وجود فراوان گازهای قابل اشتعال و انفجار در سراسر این تونل، معدن را به یک تله انفجاری مبدل کرده بود. برای وقوع فاجعه تنها یک جرقه لازم بود، که آنهم با خراب شدن و توقف لوکوموتیو واگن ها بوجود آمد. مسؤلان به جای بالا کشیدن مکانیکی واگن اقدام به فرستادن باطری به عمق 700 متری که مملو از گاز بود کردند و هنگام انتقال انرژی جرقه ایجادشد و معدن ریزش کرد. به دلیل خطرات مسلم و ریسک بالای بهره برداری از معدن یورت، و خوداری مالک از رفع خطر قطعی پیش از وقوع حادثه، این انفجار را که منجر به کشته شدن ومصدوم شدن تعداد کثیری گردیده، در ردیف جرایم بزرگ قرار می دهد. رقم جانباختگان بطور قطعی هنوز اعلام نشده و شاید هرگز اعلام نگردد. منابع رسمی تعداد قربانیان را حدود 36 نفر دانسته و تعداد مصدومین نیز 72 نفر اعلام شده است. این آمارها تنها مربوط به کارگران معدن یورت است. به گفته مسؤلان رسمی علاوه بر این کارگران تعداد زیادی از کارگران دیگری که در استخدام یک شرکت پیمانکار بوده اند و در عمق دو کیلومتری کار می کردند، مشخص نشده است. هنوز نام این شرکت پیمانکار و تعداد کارگران آن و نوع قرار داد آن با معدن روشن نیست.
مالک معدن و مسؤول این جنایت کیست؟
معدن یورت از زیر مجموعه های اقتصادی بانک مهر اقتصاد است که یک شرکت خصوصی است. این بانک پیش از این مؤسسه مالی اعتباری مهر و پیش تر صندوق قرض الحسنه بسیجیان نام داشت که در سال 1372 با سرمایه 10 میلیون ریال که از سوی سید علی خامنه ای رهبر «هبه» شد، تاسیس گردید.
این موسسه در سال 92 از جهت میزان درآمد هفدهمین شرکت برتر ایران بوده است. طبق رده بندی سازمان مدیریت صنعتی بانک مهر اقتصاد پنجمین بانک ثروتمند ایران به حساب می آید. مدیر عامل بانک در حال حاضر سید ضیا ایمانی و اعضای هیئت مدیره عبارتند از:یوسف مرتضایی، مهدی ابراهیمی و علی کارگر. به این ترتیب مسؤل مستقیم این جنایت مدیران این شرکت و کلیه مدیران زیر مجموعه آن می باشند. علاوه بر این کلیه مسؤلان دولتی که از انجام وظایف نظارتی خود استنکاف کرده اند، شریک در جنایت محسوب می شوند.
نام آن تعداد از کارگرانی که قربانی این جنایت هولناک شده اند و تا کنون اعلام شده به شرح زیر است: 1- بهرام هدایتی 2- مهدی مشهدی 3- عباس طاهر دوست 4- حسین سنچولی5- محسن گنجی وطن6-حسین خلیلی7-صادق منصوری رضی8-محمد مهران پور9-علی جعفری فر10-حمید میردار11-حمزه گیلکی12-نورالله سوسرایی13-مجتبی سوسرایی14-علی مسعودی15-سید محمود حسینی16-ناصر نوروزی17-علی اکبر شهمرادی.
تا کنون جسد 22 کارگر به خانواده هایشان تحویل داده شده است. از نام و تعداد واقعی کسانی که در عمق 2000 متری مدفون شده اند تا لحظه نوشتن این نوشتار خبری منتشر نشده است.
یاد جانباختگان معدن یورت آزادشهر گرامی باد.
احمد تاج الدینی
4.ماه می.2017