بالاخره مشخص نیست که:
? بخش خصوصی را قبول داریم یا نداریم؟ در بیان می گوییم قبول داریم؛ ولی حاضر نیستیم به او مسوولیت دهیم، تفویض کنیم و در حکمرانی با او شریک شویم.
? بالاخره معلوم نیست این نظام بین الملل را قبول داریم یا نداریم؟ در بیان، قبول نداریم ولی تمام فناوری ها، محصولات، اعتبارات و تحقیقات آنها را می خواهیم.
? در بیان، دنیا را مذمت می کنیم، ولی برای پول و مقام تقریبا هر کاری می کنیم. بالاخره معلوم نیست تخصص را قبول داریم یا نه؟ البته که در بیان همه قبول دارند، ولی دریاچه ارومیه، نرخ تورم، بانکداری، نظام آموزش عالی، محیط زیست، صنعت خودروسازی و سیاست خارجی معرف این است که امور، تخصصی تصمیم سازی نشده اند.
? بالاخره می خواهیم با مسلمان ها روابط خوبی داشته باشیم یا با غربی ها، یا با آسیایی ها یا با شمالی ها؟ یا با هیچ کدام؟ بالاخره مسیر چیست؟ بالاخره زمان مهم است و باید برای آن فکر کرد، برنامه ریزی کرد، آینده نگری کرد یا زمان تعطیل است و باید دم را غنیمت شمرد.
? بالاخره سرمایه داری را قبول داریم یا نه؟ چپ هستیم؟ سوسیالیست هستیم؟ از نوع چینی هستیم؟ مالزی هستیم؟ هند هستیم؟ ترکیه هستیم؟ صدها لایه و پرده تو در تو هستیم؟ چه هستیم؟
? بالاخره می خواهیم با کیفیت زندگی کنیم؟ در دنیا به واسطه آنچه ساخته ایم اعتبار و احترام کسب کنیم؟ بالاخره می خواهیم چکار کنیم؟ بقا؟ رشد؟ پیشرفت؟ تقابل؟ تعامل سازنده؟ کدام یک؟ با کدام ترکیب؟ تقسیم بندی درصدها به چه صورت است؟ و بالاخره افکاری که افق های ما را تعیین می کنند کدامند؟
? اتاق فکری که به این امور توجه می کند کجاست؟ آیا سیستمی داریم که کل مسائل کشور را یکجا ببیند و به صورت تسلسلی و سیستماتیک برای آنها طراحی کند؟
? شاید علت العلل مسائل ما، وضعیت اندیشه ای و فکری ما است. مجمع الجزایری از افکار به صورت معلق در فضا بدون آنکه نقطه مماسی داشته باشند در مدارهای خود خواسته حرکت می کنند.
? دلیل اینکه در نروژ و دانمارک آرامش و ثبات وجود دارد به خاطر این است که پاسخ سووالات فوق را دهه ها پیش در میان خود حل کرده اند. دستگاه مغزی ما محتاج انسجام درونی است تا سیستمی به پا شود.
? مسوولیت دستیابی به انسجام فکری با خودمان است. در این نظام بین الملل، همه کشورها تنها هستند و صرفا به فکر منافع خود.
? مخالفان قدرتمند شدن کشور چه در منطقه و چه خارج از منطقه متوجه هستند که ما در انبوهی از تناقضات زندگی می کنیم.
نباید گذاشت آنها به آنچه ناپلئون گفت برسند. ناپلئون گفت: «وقتی دشمن شما درحال اشتباه کردن است، مزاحم او نشوید.» مسوولیت ایجاد انسجام فکری بین ما و در درون ماست.
روزنامه دنیای اقتصاد
